Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy nakłada na służbę BHP obowiązek sporządzania, przynajmniej raz w roku, okresowej analizy stanu BHP w zakładzie pracy.
Zakłada się, że analiza roczna powinna być sporządzona nie później niż do końca stycznia każdego roku, jednak pracodawca – w wewnętrznej instrukcji bądź regulaminie– może ten termin zdefiniować inaczej, jak również może zdecydować o większej częstotliwości sporządzania analiz. Osobą odpowiedzialną za sporządzenie analizy jest pracownik służby BHP, albo inna osoba wykonująca zadania tej służby.

W wielu zakładach pracy analiza stanu BHP jest przeprowadzana właśnie raz do roku, zazwyczaj na początku roku kalendarzowego i dotyczy roku poprzedniego, a dokument powstający w jej wyniku przyjęto nazywać roczną analizą stanu BHP.

Analiza stanu bhp jest oceną stanu bezpieczeństwa w firmie, porównaniem go z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i wskazaniem ewentualnych nieprawidłowości, dokonywaną na podstawie gruntownej znajomości poziomu bezpieczeństwa pracy w danym zakładzie.

Analiza jest również oceną realizowania zadań służby bhp w zakładzie oraz wynikowym auditem przestrzegania przez pracodawcę wymogów prawnych wobec siebie i pracowników. Stanowi ona swoisty „raport otwarcia” do wykonywania zadań przez pracownika służby bhp i obowiązków pracodawcy.
Kto opracowuje analizę i dla kogo?

Analiza stanu bhp powinna być przygotowana przez pracownika służby bhp. Opracowany dokument należy przekazać pracodawcy. Powyższy obowiązek wynika z § 2. 1. pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 109, poz. 704 ze zm.). W przepisie tym wymienione zostały zadania, jakie powinna wykonywać służba bhp.

WAŻNE!

Do zakresu działania służby bhp należy sporządzanie i przedstawianie pracodawcy okresowych analiz stanu bhp zawierających propozycje działań mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.

Prawidłowo przeprowadzona analiza powinna obejmować faktyczny opis stanu bhp w zakładzie oraz zawierać wiele elementów, które umożliwią pracodawcy precyzyjne ustalenie sposobów zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oznacza to, że dobrze wykonana analiza powinna zawierać zarówno pozytywy jak i negatywne przykłady rozwiązań organizacji pracy wraz ze wskazaniem wniosków poprawy, zmiany i dostosowania wykrytych nieprawidłowości do obowiązujących przepisów prawa.

W jakiej formie należy dokonać analizy stanu bhp?

Analiza powinna być sporządzona pisemnie, a fakt jej przekazania pracodawcy odpowiednio udokumentowany.

Jakie elementy powinna ona zawierać, aby umożliwić pracodawcy zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy?

Przepisy nie wskazują, jak praktycznie ma być przeprowadzona analiza stanu bhp w zakładzie i jakiego zakresu tematycznego ma dotyczyć. To pracownik służby bhp, mając rozeznanie faktyczne, przyjmuje wskazane zagadnienia identyfikujące rzeczywisty poziom bezpieczeństwa w zakładzie i powinien je analizować. Należy również pamiętać, że dobrana tematyka jest swoistą oceną aktywności działania służby bhp w zakładzie, co w pewnej mierze ma znaczący wpływ na ocenę pracy jego samego.

Jaką najczęściej tematykę oceny stanu bhp ujmujemy w analizie?

Przy wyborze tematyki w analizie stanu bhp musimy uwzględnić rodzaj działalności, branży w której funkcjonuje zakład, jak również potrzeby i wymagania pracowników w odniesieniu do organizacji ich stanowisk pracy.

Część pierwsza – informacje ogólne

W tej części dokumentu należy wyczerpująco opisać zakład pracy uwzględniając:

nazwę i adres przedsiębiorstwa oraz zakres działalności,
strukturę organizacyjną,
strukturę zatrudnionych,
istniejące systemy zarządzania (jakością, bezpieczeństwem, środowiskiem, zintegrowane),
specyficzne wymagania prawne,
informację na temat wchodzących w skład zakładu obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, maszyn i innych urządzeń technicznych, transportu wewnętrznego i magazynowania,
liczbę pracowników w podziale na mężczyzn, kobiety, młodocianych, niepełnosprawnych z uwzględnieniem umów cywilno-prawnych i pracowników tymczasowych,
informację na temat prac prowadzonych na terenie zakładu pracy przez podwykonawców,
W pierwszej, w danym przedsiębiorstwie, analizie rocznej część pierwsza będzie bardzo rozbudowana, w kolejnych analizach wystarczające będzie zapisanie informacji podstawowych (takich jak nazwa, adres, liczba pracowników) można ograniczyć się do informacji o zmianach, np. dotyczące stosowanej technologii, przeprowadzonych remontach, modernizacjach, zmianach w strukturze zatrudnienia, zmianie siedziby itp.), jeżeli takie nastąpiły.

Część druga – stan bezpieczeństwa i higieny pracy

Ta część analizy powinna zawierać informacje dotyczące następujących zagadnień:

profilaktyczne badania lekarskie (wstępne, okresowe, kontrolne) – z uwzględnieniem liczby osób, które powinny i które zostały przebadane,
szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (wstępne, okresowe) – z uwzględnieniem liczby osób, które powinny i które zostały przeszkolone,
narażenie zawodowe na czynniki szkodliwe dla zdrowia i uciążliwe wraz z wynikami pomiarów i datą ich przeprowadzenia oraz liczbą osób narażonych w podziale na mężczyzn, kobiety, kobiety w ciąży, niepełnosprawnych i młodocianych,
pomiary czynników środowiska pracy – z podziałem na rodzaje czynników i interpretację wyników pomiarów (np. krotności) oraz z wyszczególnieniem pomiarów, które powinny, a nie zostały przeprowadzone,
wypadki przy pracy oraz traktowane na równi z wypadkami przy pracy pracowników, osób niebędących pracownikami oraz pracowników tymczasowych,
choroby zawodowe i podejrzenia o takie choroby,
informacja o analizie ryzyka zawodowego – aktualizacje istniejących dokumentacji i analizy przeprowadzone po raz pierwszy,
ochrona pracy kobiet, kobiet w ciąży i młodocianych,
wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze oraz środki higieny osobistej,
posiedzenia komisji BHP,
liczba i wyniki okresowych przeglądów stanowisk pracy i kontroli stanu BHP,
kontrole organów nadzoru nad warunkami pracy – rodzaje kontroli, wydane decyzje, informacja o stanie realizacji tych decyzji,
Część trzecia – plan poprawy stanu BHP

W tej części powinny zostać zaproponowane działania techniczne i organizacyjne, które należy wykonać aby usunąć istniejące nieprawidłowości, działania zaplanowane do realizacji na kolejny okres, inne działania mające na celu poprawę istniejącego stanu BHP oraz sprawozdanie z realizacji planów z okresów poprzednich.

Wśród analizowanych zagadnień mogą znaleźć się informacje na temat:

Wykorzystywanych pomieszczeniach pracy (warunki techniczne, instalacje)
Wszystkich przeprowadzonych kontrolach z zakresu BHP i ich wynikach, wraz z ustalonymi sposobami usunięcia stwierdzonych niezgodności (dotyczy to zewnętrznych organów kontrolnych jak PIP, PPIS, PSP czy UDT oraz wewnętrznych jak Służba BHP, Służba medycyny pracy, SIP, kontrole kierownictwa)
Spełnieniu przez pracodawcę ustawowych wymogów związanych z dopuszczeniem pracowników do pracy (liczba osób przeszkolonych w zakresie BHP z wyszczególnieniem rodzajów szkoleń, liczba osób objętych profilaktyczną opieką zdrowotną – z podziałem na rodzaje przeprowadzonych badań, liczba osób posiadających uprawnienia zawodowe itp.)
Aktualizacjach analizy i oceny ryzyka zawodowego – w tym liczba zapoznanych pracowników
Zapisach potwierdzających bezpieczeństwo używanych maszyn i urządzeń (maszyny z deklaracjami zgodności, maszyny spełniające wymogi minimalne, maszyny podlegające wymogom ATEX itp.)
Zastosowanych środkach ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz odzieży i obuwiu roboczym w tym o sposobie udostępniania ich pracownikom
Zasadach ruchu i składowania na terenie zakładu pracy z opisem sposobów transportu i składowania
Zidentyfikowanych na terenie zakładu niebezpiecznych substancjach i mieszaninach chemicznych oraz o miejscu w którym udostępnione są karty charakterystyk tych substancji i mieszanin
Zidentyfikowanych zagrożeniach związanych ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi
Przeprowadzonych pomiarach czynników środowiska pracy szkodliwych i uciążliwych oraz o zmierzonych krotnościach NDN lub NDS a także o sposobie przekazania pracownikom informacji o wynikach pomiarów
Sposobie realizacji ochrony pracy kobiet i młodocianych a w tym wykaz prac wzbronionych
Konsultacjach społecznych dotyczących zagadnień BHP (np. dobór odzieży roboczej) prowadzonych z pracodawcą poprzez Komisję BHP, Związki Zawodowe lub w inny sposób ustalony w zakładzie oraz o wdrożonych inicjatywach pracowniczych – jeżeli miały miejsce.
Wypadkach przy pracy i stwierdzonych przypadkach chorób zawodowych (liczba w roku minionym, ciężkość, opis lub zestawienie okoliczności i przyczyn, kosztów itp.)
Sposobie realizacji zagadnień wynikających z zapisów ustawy o ochronie ppoż (sposób nadzoru nad podręcznymi środkami gaśniczymi, dodatkowe szkolenia dla pracowników itp.)
Aspektach środowiskowych wynikających z prowadzonej działalności (emisje do środowiska – w tym hałas na granicy posesji, gospodarka odpadami, zagadnienia wynikające z prawa wodnego – jeśli dotyczą itp.)
Zaproponowane powyżej zagadnienia do rocznej analizy stanu BHP w zakładzie pracy zapewne nie wyczerpują wszystkich aspektów, które należy uwzględnić. Różnorodność sposobów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest olbrzymia, dlatego też zakres analizy może być bardzo zróżnicowany. Pojawiające się nowe technologie, czy sposoby zarządzania produkcją lub innym sposobem działalności gospodarczej mogą powodować konieczność rozbudowania zawartości zapisów rocznej analizy stanu BHP. Niezbędna jest też aktualizacja zmiennych danych.

Na koniec nie można zapominać o wymogach znanych z różnego rodzaju systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, czyli zapis rocznej analizy stanu BHP powinien być jednoznacznie identyfikowalny – datowany i sygnowany przez osobę sporządzającą oraz przez pracodawcę.

źródło: www.e-specjalistabhp.pl
http://kadry.infor.pl